สถิติผู้เสียชีวิตทั่วโลกกว่า 5 แสนคน ในปีที่ผ่านมา
ไวรัสไข้หวัดใหญ่ ผู้ก่อการร้ายทางชีวภาพเป็นภัยคุกคามโลก
รายงานพิเศษหัวข้อ : ไข้หวัดใหญ่ อันตรายแต่ป้องกันได้บรรยายโดย : อ.ดร.นพ.สัณฑ์ ม่วงน้อยเจริญ
(รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล )
ที่มาคลิป : พบหมอมหิดล
เคยรู้สึกว่าตัวเองเหมือนจะเป็นแค่หวัดธรรมดา ๆ แต่มีไข้สูงมากจนน่าตกใจ เจ็บคอรุนแรง และปวดเนื้อปวดตัวมากจนทำอะไรไม่ไหว? อาการเหล่านี้อาจไม่ใช่แค่ไข้หวัดธรรมดา แต่คืออาการของโรคไข้หวัดใหญ่ที่คร่าชีวิตคนทั่วโลกกว่า 500,000 คนเมื่อปีที่ผ่านมาไข้หวัดใหญ่เป็นโรคที่มีความสำคัญ ปีที่ผ่านมา องค์การอนามัยโลก(WHO) ประมาณการว่า มีคนเจ็บป่วยด้วยไข้หวัดใหญ่ทั่วโลก ประมาณ 1,000 ล้านคน แล้วก็เสียชีวิตด้วยโรคไข้หวัดใหญ่ประมาณ 4 - 5 แสนคน
ไข้หวัดใหญ่เป็นโรคที่เกิดจาก เชื้อไวรัสชนิดหนึ่ง ชื่อว่า Influenza Virus ความสำคัญของโรคไข้หวัดใหญ่ ก็คือ เชื้อไวรัสจะอยู่ในระบบทางเดินหายใจส่วนต้น อยู่ในน้ำมูก อยู่ในน้ำลาย ไข้หวัดใหญ่ปัจจุบันที่ฮิต ๆ ก็จะมีสายพันธุ์ A สายพันธุ์ B จริง ๆ มีสายพันธุ์ C ด้วย แต่ว่ามีการระบาดที่น้อย
ไวรัสไข้หวัดใหญ่ต่างจากไข้หวัดธรรมดาอย่างไร
ไข้หวัดใหญ่ต่างจากไข้หวัดธรรมดาอย่างไร อย่างแรก เชื้อโรคที่ก่อให้เกิดโรค เป็นเชื้อคนละชนิดกัน จัดอยู่ในกลุ่มเชื้อไวรัสที่ทำให้มีอาการ ทางทางเดินหายใจส่วนต้นเหมือนกัน แรก ๆ อาจจะแยกกับไข้หวัดธรรมดา ได้ยากนิดหนึ่งอาการของไวรัสไข้หวัดใหญ่
แต่ว่าไข้หวัดใหญ่จะมีไข้สูง และก็มีอาการปวดเมื่อยเนื้อเมื่อยตัว ปวดหัว มีอาการตัวร้อน บางคนอาจจะมีเจ็บคอ มีอาการไอ หรือมีหอบเหนื่อยขึ้นมาได้ภาวะแทรกซ้อนจากไวรัสไข้หวัดใหญ่
ไข้หวัดใหญ่สามารถทำให้เสียชีวิตได้ จากภาวะแทรกซ้อนทางทางเดินหายใจ คือ มีการหายใจล้มเหลว ส่วนใหญ่จะเป็นเด็ก เด็กอายุน้อย ๆ หรือว่าเป็นผู้สูงอายุ หรือว่าเป็นผู้มีโรคร่วมอื่น ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคปอดติดเชื้อ หรือว่าโรคตับ โรคไต ที่ร่างกายไม่แข็งแรงอยู่แล้ว(หมอ) วันนี้เป็นอะไรมาครับ
(คนไข้) มีอาการไข้ค่ะ มีปวดหัวนิดหน่อย และก็มีน้ำมูกเยอะเลยค่ะ
(หมอ) เป็นมากี่วันแล้วครับ
(คนไข้) เป็นมาประมาณ 1 วัน แต่รู้สึกว่าวันนี้เริ่มมีไข้สูงค่ะ
(หมอ) ไม่ทราบว่าที่บ้านมีใคร หรือที่ทำงาน มีใครเจ็บป่วยเป็นไข้หวัดใหญ่ หรือไม่สบาย มีไหมครับ
(คนไข้) มีค่ะ มีน้องข้างบ้านไม่สบาย เหมือนจะเป็นไข้หวัดใหญ่
ไวรัสไข้หวัดใหญ่มีการติดต่ออย่างไร
(หมอ) ผู้ที่มีเชื้อไข้หวัดใหญ่อยู่ในร่างกาย มีการไอ มีการจาม น้ำมูก น้ำลาย จากเสมหะ มีเชื้อปนเปื้อนอยู่ จะกระเด็นไปสู่คนอื่นได้ กินข้าวไม่ได้ใช้ช้อนกลาง ใช้ช้อนร่วมกัน ไอใส่มือ และมือไปจับโดนโต๊ะ โดนเก้าอี้ เชื้อก็ติดอยู่ตามโต๊ะตามเก้าอี้ คนอื่นที่แข็งแรง มาจับโดนเชื้อตรงนั้น ก็ติดกันได้แล้วครับ(หมอ) จากที่ตรวจพบ ไข้ 38.5 องศา แล้วก็ดูมีคอแดงนิดหน่อย ฟังปอดยังปกติดี อย่างไรเดี๋ยวหมอจะส่งไปตรวจเพิ่มเติม จะมีการตรวจน้ำมูก เพื่อดูว่ามีเชื้อไข้หวัดใหญ่หรือเปล่า
การตรวจวินิจฉัยไวรัสไข้หวัดใหญ่
ปัจจุบัน ไข้หวัดใหญ่สามารถตรวจได้โดยการ นำสารคัดหลั่ง เช่น น้ำมูก ไปตรวจหาเชื่อไวรัส หรือว่าตรวจหาภูมิต้านทาน ต่อเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่นี้วิธีป้องกันไวรัสไข้หวัดใหญ่
ไข้หวัดใหญ่มีวิธีป้องกัน หลัก ๆ ก็คงเป็น การฉีดวัคซีน ควรฉีดทุกปี ปีละ 1 ครั้ง โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ปี ผู้สูงอายุที่อายุมากกว่า 65 ปี หรือว่าผู้ที่มีโรคประจำตัวเป็นโรคเรื้อรัง แนะนำให้ฉีดวัคซีนการรักษาไวรัสไข้หวัดใหญ่
การรักษาไข้หวัดใหญ่ ถ้าผู้ป่วยมีสุขภาพที่แข็งแรง ไม่ได้มีโรคประจำตัว ไม่ได้มีภาวะแทรกซ้อนอะไร ปกติร่างกายจะสามารถกำจัดเชื้อไปได้เอง ใช้เวลาสัก 4 - 5 วัน กว่าจะกลับมาปกติ ทานน้ำเยอะ ๆ นอนพักผ่อนแต่ว่าถ้าในกลุ่มที่มีอาการมาก หรือว่า ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงที่จะมีภาวะแทรกซ้อน เช่น กลุ่มเด็กหรือว่ากลุ่มผู้สูงอายุ เราก็จะให้ยา เพื่อฆ่าเชื้อไข้หวัดใหญ่ครับ
ข้อควรปฏิบัติเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่
(หมอ) คุณจุฑามาสกลับบ้านพักผ่อน ห้ามมาพบปะผู้คน หรือว่ายังไม่ให้ไปทำงาน เพราะว่ากลัวว่าจะมาติดคนที่ทำงาน หรือว่าติดคนที่บ้านเพิ่มเติมนะครับ พักอยู่บ้านวิธีปฎิบัติตัวก็คืออย่างแรก ต้องใส่หน้ากากอนามัย เอาด้านเขียว ๆ ออกนะครับ และก็เอาด้านที่แข็ง ๆ ให้ติดสันจมูก ใส่หน้ากากอนามัยทุกครั้งเวลาพบปะผู้คนหรือเวลาต้องออกจากบ้าน ถ้าเกิดว่ามีอาการผิดปกติอย่างไร ให้กลับมาพบแพทย์อีกทีนะครับ
(คนไข้) ได้ค่ะ ขอบคุณมากเลยค่ะคุณหมอ
(หมอ) ครับ สวัสดีครับ
ความรับผิดชอบต่อสังคมเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่
(หมอ) เมื่อไรก็ตาม ที่วินิจฉัยว่าเป็นไข้หวัดใหญ่แล้ว ควรจะต้องมีความรับผิดชอบ ต่อทั้งตนเองและต่อสังคม ก็คือ ควรจะต้องหยุดงาน แยกตัวพักอยู่บ้าน ใส่หน้ากากอนามัย และก็รักษาสุขอนามัยให้ดีครับ ถ้ามีปัญหาสุขภาพอย่าลืมมาพบหมอนะครับ[ขอขอบคุณ อ.ดร.นพ.สัณฑ์ ม่วงน้อยเจริญ อย่างสูง ไว้ ณ โอกาสนี้ด้วย]
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย หยินหยาง]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]
ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
ช่อง YouTube | Mahidol Channel : https://www.youtube.com/mahidolchannel
Facebook | https://www.facebook.com/mahidolchannel
Mahidol University มหาวิทยาลัยมหิดล | https://www.mahidol.ac.th/th
Website | https://www.mahidolchannel.com | https://channel.mahidol.ac.th/
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล | https://www.si.mahidol.ac.th/th/