โรคภูมิแพ้สาเหตุและวิธีป้องกัน

โรคภูมิแพ้มีหลายกลุ่ม หลายประเภท หากเราไม่รู้สาเหตุที่แท้จริง อาจเป็นอันตรายได้ วิธีการสังเกตตัวเองว่าแพ้อะไร การหลีกเลี่ยงอาหารและยาที่อาจทำให้เราแพ้ได้

โรคภูมิแพ้สาเหตุและวิธีป้องกัน

หัวข้อบรรยาย : โรคภูมิแพ้สาเหตุและวิธีป้องกัน
บรรยายโดย : นายแพทย์ ตนุพล วิรุฬหการุณ
                       (ผอ. ศูนย์ Bangkok Royal Life Anti-Aging)
*** จากเทปรายการ สุขใจใกล้หมอ ช่อง PPTV

          อาทิตย์นี้นะครับ เราจะมาคุยกันถึงเรื่อง ภูมิแพ้ นะฮะ ภูมิแพ้ วันนี้ หมอจะมาเล่าให้ฟังโดย หลักการแพทย์เบาๆ ว่าทำยังไง หรือว่ามันมีกี่ชนิด หรือมันเป็นยังไง โอ้ย พูดกันหลากหลาย คนเป็นเยอะ ไล่มาเลยตั้งแต่ภูมิแพ้ แพ้โน่น แพ้นี่ แพ้นั่น เรียกว่ายุคสมัยของคนขี้แพ้เลยดีกว่า นะครับ เยอะขึ้นเป็นประวัติการณ์เลยนะ นะครับ
          อาการภูมิแพ้ มีหลายแบบ นะฮะ แบบที่ 1 เขาเรียกภูมิแพ้แบบคลาสสิค ตัวหลัก คือภูมิแพ้ ที่เป็นและอันตราย มีอาการเยอะ สิ่งกระตุ้นมี 2 อย่าง คือ จากข้างนอกและจากข้างใน ข้างใน คือ การกินทั่วไป หรืออาหารการกินต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น กุ้ง เป็นปู เป็นหอย เป็นอะไรก็ตาม คนเจอเยอะ 2 คือไรฝุ่น แมลงสาบบ้าง หมาบ้าง แมวบ้าง อะไรประมาณนี้ นะครับ 2 อย่างนี้เวลาเข้าไปแล้วกระตุ้นแล้ว อาการจะออกเยอะ เขาเรียก Major Allergy หรือภูมิแพ้หลักๆ ส่วนใหญ่มักจะเป็นตั้งแต่เด็ก หรือเป็นตลอดชีวิต อาการที่แพ้ก็ไล่มาเลยตั้งแต่ ไอ คันคอ ผื่นขึ้นเต็มตัว จามเยอะ หายใจไม่ออก ถ้าเป็นมากๆ เข้า หลอดลมบวมต้องไปโรงพยาบาล ให้เขาฉีดยาแก้แพ้ไม่งั้นตายเหมือนกันนะ นะครับ กลุ่มเหล่านี้ส่วนใหญ่ไม่ต้องตรวจ คนที่เป็นส่วนใหญ่แล้วมักจะรู้ตัว ว่าเขากินปูไม่ได้นะ ฉันแพ้กุ้งนะ แพ้แล้วฉันบวมเลยนะ คนแพ้เหล้าก็มีนะ การตรวจเราเคยได้ยินอยู่แล้ว เขาเรียก Skin Prick Test คือการเอาเข็มจิ้มจึ๊กๆๆๆๆ อันไหนบวม แมลงสาบบวม แพ้แมลงสาบ นะครับ อยู่ให้ห่างๆ แต่ก็ไม่รู้ห่างยังไงนะ อยู่เต็มไปหมดเลย นะครับ นี่คือเรียกภูมิแพ้กลุ่มที่ 1
          ภูมิแพ้กลุ่มที่ 2 คือ พวกภูมิแพ้ ที่เกิดมาจากสาเหตุที่หาไม่ได้ หาไม่เจอ เอ๊ะ ไม่รู้เป็นอะไร มาดูอาการกัน อาการกลุ่มที่ 2 จะกว้างกว่า และชัดเจนน้อยกว่า อาการที่ภูมิแพ้เกิดจากในเลือด หรือภูมิแพ้ที่เกิดมาจากเรากินเข้าไป หรือเราอยู่กับสิ่งนั้นๆ นานๆ จนเราไม่รู้ตัว จะมีหลายอย่าง พวกนี้ เขาเรียก ภูมิแพ้แอบแฝง เคยพูดกันไปแล้วบ้างในบางตอน ในช่วงต้นๆ นะครับ ภูมิแพ้แอบแฝง โบราณเรียก น้ำเหลืองไม่ดี น้ำเหลืองไม่ดีคืออะไร อย่างเด็กเนี่ย ยุงกัดแล้วขาลาย รอยช้ำเยอะ รอยแผลเป็นมาก สิวขึ้นเยอะ ตาคล้ำๆ ตาดำๆ ใครที่นอนเยอะตาดำตลอด คิดไว้เลย ไม่ต้องเป็นเด็กก็ได้ เนี่ยเขาเรียก เลือดเริ่มไม่ดีแล้ว หรือน้ำเหลืองเริ่มไม่ดีแล้วตามภาษาโบราณ ก็คือ การไหลเวียนโลหิตไม่ดี ในเลือดมีพิษซ่อนอยู่นะ พิษซ่อนอยู่เหล่านี้ คือ สิ่งที่เป็นเรื่องใหญ่ของโลกใบนี้เลยนะ เรากำลังจะเข้าไปสู่จุดที่เรียกว่า อาหาร นะครับ ภูมิแพ้แอบแฝงพวกนี้เรียกว่า Hidden Food Allergies หรือ IgG4 ซึ่ง IgG4 คือ ไม่ได้แพ้มาตั้งแต่เกิด แพ้ขึ้นมาจาก 1. เราไม่ย่อย 2. เรากินมันเยอะเกินไปหรือเปล่า 3. มันเกิดจากลำไส้เราไม่สามารถดูดซึมสิ่งเหล่านี้ได้ หลายๆ ปัจจัยที่เกิดขึ้น ทำให้เกิดอาการ ขึ้นอยู่กับ Degree ความรุนแรง การ Sensitive ของร่างกายเรา และการใส่มันเข้าไป ใส่พิษเยอะ อาการมันก็เยอะ อาการน้อยๆ ก็เริ่มตั้งแต่ กินเข้าไปทุกวันๆ อาการเหล่านี้มันจะไม่เหมือนกับภูมิแพ้ในอดีต อาการจะไม่ได้กินปุ๊บมาปั๊บ อาจจะกินวันนี้ อีก 3-4 เดือนมา อีก 2-3 อาทิตย์มา หรือกินแล้วเกิดอาการขึ้นเลย แต่เราไม่ค่อยรู้ เพราะอาการมัน Basic ท้องอืด นี่ใช่ ท้องเฟ้อนี่ใช่ ลมเยอะนี่ใช่ พุงป่องนี่ใช่ กรดเยอะนี่ใช่ เขาเรียก ลำไส้เริ่มไม่ย่อย เขาเตือนแล้ว แต่เราไม่ค่อยรู้ ธรรมชาตินี่ฉลาดนะครับ เขาเตือนเราอยู่ตลอดแหล่ะ ถ้าเราหยุด แล้วเราฟัง เราจะเห็น และเราจะหยุดการทำแบบนั้น แล้วเราจะแข็งแรงขึ้น
          แต่คนที่สุขภาพไม่ดีมายาวนาน เราจะไม่ค่อยมีอาการ อย่างเช่น คนที่ผลเลือดดี เวลาเรากินอะไรที่มันแพ้ เราจะรู้สึกได้เลยว่าท้องหมอนี่ไม่ไหวอะ หมอรู้เลยว่าอันนี้ไม่ดี นะครับ คนที่รู้ก่อนก็จะได้เปรียบ อาการในกลุ่มภูมิแพ้แอบแฝงมีอีก กลุ่มอักเสบ กลุ่มอักเสบแบ่งออกเป็น ปวดหัวไมเกรน เพราะเลือดไปเลี้ยงสมองทุกวันแล้วมันอักเสบ ปวดหัวไมเกรนบ่อย ปวดประจำเดือนหรือปวดเมนผิดปกติ เลือดมันไปเลี้ยงมดลูกตอนที่มีประจำเดือน ปวดท้องมากเป็นผิดปกติ สิวขึ้นแล้วไม่หายซักที หรือไม่ได้มีสิวอักเสบ ไม่ได้ไปตากแดดไม่ได้ไปทำอะไร แต่มีสิวเล็กๆ ขึ้นเต็มหน้าไปหมดเลยเนี่ย อุดตัน นี่เขาเรียก กินอาหารที่แพ้แล้วไม่รู้ตัว มีรอยสิวรอยดำแล้วหายยาก นี่ใช่หมด ผมเส้นบางลง นะครับ
          อาการต่อไป เป็นอาการที่ส่งสัญญาณเตือนเหมือนกัน คือ เหนื่อยง่ายผิดปกติ ทำไมรู้สึกอ่อนแอจัง ทำไมรู้สึกน้ำหนักขึ้นเยอะ ทำไมรู้สึกอ้วนง่าย ทำไมขับถ่ายไม่ปกติ และอีกอย่างที่สำคัญก็คือ ทำไม ร่างกายมัน เราเป็นหวัดบ่อย นะครับ ป่วยง่าย ติดเชื้อง่าย ปีหนึ่งป่วยหลายครั้ง นะครับ เล็บก็ไม่ค่อยดี ใต้ตาก็ช้ำๆ สิวก็ขึ้นเยอะ ร่างกายผิดปกติ เนี่ยเกิดจากการไหลเวียนทั้งนั้น เพราะฉะนั้นการไหลเวียนจะไปได้หลายที่ เวลาเราคิดว่าเราเป็นโรคปวดประจำเดือน ก็แก้อย่างหนึ่ง ไมเกรนก็กินยาอย่างหนึ่ง ตามองไม่ชัดก็อย่างหนึ่ง สิวก็ไปหาหมอสิว มันก็ได้เหมือนกันแหละ แต่จริงๆ ต้นเหตุมันอยู่โน่น อยู่ที่การกิน เพราะมนุษย์เราทุกวันเนี่ย เราจะแพ้ได้ทุกวัน เพราะเรากินมันทุกวัน นะครับ พื้นฐานก็คือที่หมอเคยเล่าให้ฟัง ว่า เราเกิดในภูมิภาคไหน เราก็ควรจะกินอาหารที่มันขึ้นในแถวนั้น ธรรมชาติเขากำหนดมาแบบนี้ นะครับ ที่หมอเจอบ่อยในคลินิก ก็คือ พวกฝรั่ง เขาก็จะกินแป้ง กินชีส กินนม กินเนย เพราะมันหนาว แต่เขามากินข้าว หลายคนที่มาตรวจที่โรงพยาบาล แพ้ข้าวก็มี เป็นฝรั่ง คนไทยเราเกิดแถวนี้ เราไม่เคยมีหรอก ชีส นม เนย ขนมหวาน พิซซ่า อะไร ก็ตามแต่เนีย แต่เราก็ไปกินมัน นะครับ
          นี่คือที่มาสิ่งที่เขาเรียกกัน ใครลองไปค้นในอินเทอร์เน็ต ไปค้นดู 3 ตัวหลักๆ ที่จะเล่าให้ฟังในวันนี้ คือ 1. กลุ่ม Lactose Intolerance หรือ ภูมิแพ้นม คือ ลำไส้ไม่มีน้ำย่อยแลคโตส และกลุ่มแพ้ เคซีน(casein) คือ ลำไส้ย่อยเคซีนโปรตีนในน้ำนมไม่ได้ เคซีน คือ โปรตีนที่อยู่ในนมสัตว์ทุกชนิด นมวัว นำแพะ นมแกะ นำม้า นมแมว นมลา กินไม่ได้ กลุ่มนี้ในบ้านเรา อย่าทำเป็นเล่นนะครับ เด็กเกิดมา 100 คน อาจจะมีเป็นถึง 40% เลยนะ  เกือบครึ่งนะ เด็กในบ้านเราที่กินนมไม่ได้ นี่ก็คือ กินนมไม่ได้ ยิ่งกินยิ่งเตี้ย ยิ่งกินยิ่งตัวเล็ก ยิ่งกินยิ่งสมองไม่ดี หยุดกิน ไปกินสเต็ก ไปกินปลา ไปกินเนื้อสัตว์ สูง ฟังดูแล้วมันขัดหูนะหมอ แต่มันเป็นเรื่องจริง นะครับ ที่เขาวิจัยกันมาแล้วในระดับโลก นี่เขาเรียก Lactose Intolerance พ่อแม่ที่เจอลูกแบบนี้ก็คือ ลูกจะตัวเล็กๆ ตัวเตี้ยๆ
          อีกกลุ่มหนึ่ง ก็คือ เด็กแพ้ไข่ ผู้ใหญ่แพ้ไข่ก็มีเยอะ กินเข้าไปก็อย่างที่หมอบอก อาการส่วนใหญ่ ก็คือ สิวเล็กๆ เยอะ บนหน้า อักเสบบ่อย ปวดเมน ปวดหัวไร้สาเหตุ ไข่กับนม มักจะมาคู่กัน ถ้าใครที่มีอาการเหล่านี้ และยังไม่ได้มาโรงพยาบาล ตรวจเลือดดู ลองหยุดไข่กับนม ซัก 3 เดือน แล้วซิว่า สิวฉันดีขึ้นไหม แข็งแรงขึ้นไหม โห ระบบย่อยอาหารดีจัง ท้องไม่ผูกแล้ว เหงื่อก็ออกดี หน้าตาแจ่มใสขึ้น คนชมเยอะ นี่แหละ ได้ผลนัก ได้ผลมาเยอะ
          อีกกลุ่มหนึ่ง กลูเตน(Gluten) กลูเตน คือ สารชนิดหนึ่งที่ทำให้หนึบหนับในพวกขนมปัง ในพวกพาสต้า พวกพิซซ่า พวกแป้งฝรั่งทั้งหลาย กลุ่มนี้ก็ถือว่า เมืองไทยมีคนเป็นมาก นะครับ เพราะฉะนั้นแล้ว 3 กลุ่มนี้ เป็นตัวบอกว่า เอ้ย เดี๋ยวนี้มันมีภูมิแพ้เกิดขึ้นเยอะนะ ถ้าไม่แพ้เรากินนม ดี(หมอทำเสียงสูง) กินไข่ก็ดี กินแป้งก็ดี แต่ถ้าแพ้ขึ้นมาแล้ว อาการเหล่านี้ อาการเกิดขึ้นปุ๊บ เราควรจะต้องหยุด นะครับ อาหารเหล่านี้ มองกันไกลๆ ส่วนใหญ่ มักจะกระตุ้นให้เกิดมะเร็งลำไส้ในบั้นปลายนะ เพราะมันคือ อาหารที่ลำไส้ไม่ย่อย ถ้าเราจะไปค้นดู หาข้อมูลเพิ่มเติม เพราะเวลาเรามีน้อย พวกนี้เขาเรียกว่า กลุ่มโรค Celiac Disease (โรคเซลิแอค) หรือกลุ่มโรค Leaky Gut Syndrome (ลำไส้รั่ว) รั่วเพราะผนังมันโดนสิ่งเหล่านี้ทำลาย นะครับ
          สามส่วนเหล่านี้ คือ สิ่งที่เรามาเล่าสู่กันฟัง นะครับว่า อาหารการกินในตัวเรา รอบตัวเรา การจะเป็นมนุษย์ บางคนบอก "ไม่ให้กินอะไรเลย อย่างนี้ไม่มีความสุขไรเลย" โห "ไม่เอาดีกว่า ไม่อยากรู้"  มันก็ดีตอนนี้นะ ได้กินดีอะ แต่ตอนเป็นมะเร็งมา ตอนลำบากมา ตอนแก่มา ก็มาขอความช่วยเหลือกันอยู่ดีนะครับ เวลาเราวัดว่าความสุขในชีวิต เราวัดกันจนถึงบั้นปลาย เราไม่รู้หรอกว่าเราจะอายุเท่าไหร่ แต่มนุษย์เราสร้างมาชีวิตเดียว ตายครั้งเดียว อะไรที่ทำให้เขาแย่ลง และมีบทวิจัย มีบทความ มีคนที่เขาทำแล้วดีขึ้น หมอเอามาเล่าสู่กันฟัง ฟังหูไว้หู ลองทำดูไม่เสียหลาย ถ้าคุณดีขึ้น นี่คือความสุขของคนเป็นแพทย์ นะครับ และก็สวัสดีวันนี้ แล้วก็เจอกันใหม่ ครั้งหน้า สวัสดีครับ

[ขอขอบคุณ นายแพทย์ ตนุพล วิรุฬหการุณ อย่างสูง ไว้ ณ ที่นี้ด้วย]
[ถอดคำบรรยายจากคลิปคุณหมอ โดย S.J.Bank]
[โปรดแชร์ บทความนี้ ให้กับคนที่คุณรักและเป็นห่วงที่สุดด้วย นะครับ]